ABIOTISCHE AANTASTINGEN: BLIKSEMSCHADE
Symptomen:
Het meest voorkomende beeld is dat waarbij de stam van de boom een zeer lange (vele meters), doorgaans smalle (enkele centimeters), verticale baan van afgestorven bastweefsel vertoont. Soms is het onderliggende hout zichtbaar, waarbij het hout soms gescheurd is tot diep in de stam. In extreme gevallen is het hout versplinterd en zijn de takken en stam van de boom ernstig beschadigd.
Mogelijke verwarring met andere aantastingen:
Geen.
Schade:
De schade wordt sterk bepaald door de kracht van de bliksemontlading. Als regel overleeft de boom het, maar soms kunnen na enige tijd takken in de kroon afsterven, hetgeen leidt tot vermindering van sierwaarde. Afhankelijk van het ontwikkelingsstadium van de boom en de ernst van de stamschade kan in meer of mindere mate verlies van houtwaarde ontstaan. Tevens is er een verhoogde kans op het optreden van secundaire aantastingen zoals houtparasitaire schimmels en sommige houtborende insecten. Bliksemschade kan aanleiding zijn tot het ontstaan van de zgn. vorstscheuren in een later stadium.
Voorwaarden voor het optreden van de aantasting:
Bliksemschade is een natuurverschijnsel, waarbij vooral forse bomen die vrijstaan of bomen die hoog uitsteken boven een kronendak het het eerst ontgelden. Bomen op nattere, d.w.z. met een beter elektrisch geleidingsvermogen, en bomen met een diepreikend wortelstelsel worden verhoudingsgewijs vaker getroffen dan bomen op de drogere gronden en met een oppervlakkig wortelstelsel. Maar dit is praktisch van minder betekenis, omdat het niet per sé inhoudt dat de schade dan ook altijd groot is. Dit is ook afhankelijk van bijvoorbeeld de vochtigheid van de schors op het moment van blikseminslag. Bomen met een ruwe bast hebben verhoudingsgewijs vaak minder schade dan bomen met een gladde bast in omstandigheden met een gelijke trefkans.
Diagnose:
De diagnose bestaat uit herkenning van de symptomen (die doorgaans vrij duidelijk zijn).
Bestrijding:
Bliksemschade is niet te voorkomen of te bestrijden, maar monumentale of anderszins waardevolle bomen kunnen worden beschermd door het installeren van een bliksemgeleidingsysteem.
Aanvullende opmerkingen:
—