Wetenschappelijke naam: Cronartium ribicola
Synoniemen: —
Nederlandse naam: Stamblaasroest op vijfnaaldige dennen
Systematiek: Basidiomycetes; Uredinales
Beschrijving en levenscyclus:
Op de naalden van de boom ontstaan oranjegele vlekjes. Na enige jaren ontstaan zwellingen op de takken en de stam waaruit hars vloeit. In het voorjaar (mei-juni) verschijnen hierop crème-oranje, kussenvormige blaasjes. Dit zijn de vruchtlichamen (aecidiën) waarin de oranje gekleurde aecidiosporen worden gevormd.
De aecidiosporen infecteren in de loop van het voorjaar de bladeren van diverse Ribes struiken. Hierop ontstaan sporenhoopjes waarin de zomersporen (uredosporen) worden gevormd. Deze kunnen zorgen voor herhaaldelijke herinfectie van het blad gedurende het verdere groeiseizoen. In de nazomer ontwikkelen zich aan de bladonderzijde sporenhoopjes met teleutosporen. Hieruit ontstaan aan het einde van het groeiseizoen de basidiosporen die vervolgens de naalden van vijfnaaldige dennen infecteren. De schimmel groeit geleidelijk vanuit de naalden in de takken en de stam.
Type aantasting:
Roestschimmel.
Waardplanten:
Vijfnaaldige Pinus (o.a. P. strobus, P. cembra, P. lambertiana en P. monticola) en Ribes, met name Ribes nigrum als tussenwaard.
Aangetaste plantendelen:
Naalden en (vooral) takken en stam.
Aantastingsbeeld:
Naaldverbruining, taksterfte en bastkankers op stam en takken met harsafscheiding.
Mogelijke verwarring met andere aantastingen:
Het beeld van het beginstadium van aantasting (naaldverkleuring) kan soms ook optreden bij een aantasting van de boom door wortelrot veroorzakende schimmels (o.a. Armillaria spp. en Heterobasiodion annosum).
Schade:
Jonge bomen groeien slecht en vertonen een onregelmatige naaldverkleuring en dwerggroei. Oudere bomen takelen geleidelijk af doordat zwaar aangetaste takken worden “geringd”. Dit proces kan vele jaren duren.
Verspreiding van de ziekte:
In Nederland komt de ziekte vrij algemeen voor.
Bestrijding:
Teelt: Gebruik van andere Pinus soorten dan vijfnaaldige den;
Sanitair: Het verwijderen van tussenwaardplanten van het geslacht Ribes. Dit is vooral van
belang in de boomkwekerij en in parken en tuinen;
Chemisch: Geen praktische optie.
Aanvullende opmerkingen:
—
