Wetenschappelijke naam: Pseudomonas syringae
Synoniemen: —
Nederlandse naam: Topsterfte, het “zwart” van Sering
Taxonomische indeling: Bacteria
Beschrijving en levenscyclus:
De bast van de jonge, pas uitgelopen twijgen vertoont een zwarte kleur. Soms beperkt dit zich tot één zijde van de twijg, waarbij de top omknikt. Het jonge blad verschrompelt en wordt zwart. Op het ouder blad zijn vaak donkere, scherp afgegrensde plekken zichtbaar.
De infectie van de boom vindt plaats via huidmondjes en wonden. Verspreiding vindt plaats met (regen)water, de wind en door insecten. De ziekte wordt bevorderd door beschadiging door nachtvorst en breidt zich vooral vochtige, warme zomerdagen. Bij droog zomer weer komt de uitbreiding vrijwel tot stilstand. Ook natte bodems en bij een hoge stikstofvoorziening van de plant schijnen bevorderlijk te zijn voor de ziekte.
Type aantasting:
Pathogene bacterie, voortschrijdende necrose.
Waardplanten:
Met name soorten van het geslacht Syringa, maar soms ook op Populus.
Bepaalde pathovars van de bacterie tasten ook zoals de Pseudomonas savastanoi pathovar Fraxini, die de bastwoekerziekte op es veroorzaakt. Ook de bacterie die de gomziekte op Prunus veroorzaakt wordt soms beschouwd als de pathovar mors-prunorum van Pseudomonas syringae.
Aangetaste plantendelen:
Bladeren en jonge twijgen.
Aantastingsbeeld:
Vanaf mei ontstaan op de jonge, groene scheuten bruine vlekken en strepen, soms slechts aan één zijde van de twijg, die geleidelijk naar zwart verkleuren. Wanneer de scheut wordt geringd knikt deze om en breekt op den duur af. Het blad verschrompelt op een kroezige manier en wordt diep bruin tot zwart. Wanneer de scheut niet wordt geringd, zijn in een later stadium op de plaats van aantasting op de bast opengebarsten plekken te zien die op een kanker lijken. Op de oudere bladeren ontstaan gedurende de zomer scherp afgegrensde zwartbruine vlekken die zich gedurende het gehele groeiseizoen uitbreiden.
Mogelijke verwarring met andere aantastingen:
Bij Populus: topsterfte, veroorzaakt door Venturia macularis.
Bij Syringa: Bladvlekkenziekte, veroorzaakt door Phyllosticta syringae.
Schade:
De schade bestaat doorgaans uit een vermindering van groei en sierwaarde. Zwaar aangetaste planten (van Sering) vertonen een bossige groei.
Verspreiding van de ziekte:
In Nederland komt de aantasting op Syringa algemeen voor en op Populus betrekkelijk weinig.
Bestrijding:
Teelt: – Gebruik van minder gevoelige cultivars.
– Zorgen voor optimale groeicondities, terughoudend zijn met het toedienen van stikstof.
– Zorgen voor een goede doorluchting van het gewas (o.a. door een ruim plantverband).
– Jonge planten beschermen tegen koude voorjaarswind en nachtvorst.
Sanitair: – Sterk aangetaste delen uitsnoeien en vernietigen. Snoeigereedschap ontsmetten.
Chemisch: geen praktische optie.
Aanvullende opmerkingen:
—
