Nederlandse naam:
Bacteriekanker van populier
Wetenschappelijke naam:
Xanthomonas populi

Wetenschappelijke naam: Xanthomonas populi
Synoniemen: Aplanobacter populi
Nederlandse naam: Bacteriekanker van populier
Taxonomische indeling: Bacteria

Beschrijving en levenscyclus:
De ziekte kenmerkt zich door de aanwezigheid van onregelmatige open of gesloten woekeringen op de takken en stam van de boom. In het begin van het groeiseizoen wordt rondom de kankers bacterieslijm gevormd dat met rondspattende regendruppels wordt verspreid. Infectie van de boom vindt voornamelijk plaats in het voorjaar via wonden door bijvoorbeeld insectenvraat of via bladlittekens, zoals die van de afgevallen steunblaadjes van de scheuten die zich tijdens het voorjaar ontwikkelen. Vervolgens breidt de bacterie zich uit in het cambium- en basweefsel. Dit gaat zwellen en barst na enige tijd open waarbij bacterieslijm naar buiten treedt.

Type aantasting:
Bastkanker.

Waardplanten:
Het geslacht Populus, maar de vatbaarheid verschilt sterk per soort c.q. cultivar. Van de Populus x euramericana is bijvoorbeeld de cv. Brabantica zeer gevoelig, evenals de soort Populus candicans. Bij hoge infectiedruk kunnen echter ook de minder vatbare bomen worden aangetast.

Aangetaste plantendelen:
Takken en stam.

Aantastingsbeeld:
In de loop van het groeiseizoen ontstaan op de stam en takken zwellingen die scheurvormig openbarsten. Vooral bij vochtig weer zijn hierin propjes bacterieslijm waarneembaar. De daarop volgende jaren ontwikkelt zich rondom de aangetaste plek, als gevolg van het herhaaldelijke overgroeien en aantasting van het wondcallusweefsel, een onregelmatig gevormde kanker. Afhankelijk van de boomsoort is deze enigszins glad en plat tot licht gezwollen, maar ook open en wratachtig van uiterlijk. In het voorjaar is aan de rand van de kankers meestal bacterieslijm aanwezig. Doordat de takken uiteindelijk door de kanker worden geringd sterven deze af. Dit leidt tot aftakeling en in extreme gevallen zelfs tot sterfte van de boom.

Mogelijke verwarring met andere aantastingen:
Taksterfte kan ook worden veroorzaakt door de populierenschorsbrand, veroorzaakt door de schimmel Cryptodiaporthe populina (syn. Dothichiza populea). In dit geval ontbreken echter de vaak specifieke kankers.

Schade:
Aangetaste bomen sterven of vertonen jarenlang een onregelmatige kroonvorming met veel taksterfte. Dit leidt tot vertraging van de groei en een sterke vermindering van de sierwaarde.

Verspreiding van de ziekte:
In Nederland komt de aantasting zeer algemeen voor op de gevoelige soorten c.q. cultivars, maar landelijke is de omvang beperkt, omdat steeds meer ongevoelige cultivars worden aangeplant.

Bestrijding:
Teelt: -Alleen ongevoelige soorten en cultivars aanplanten.
Sanitair: – Opruimen van zieke bomen omdat deze voor andere bomen een blijvende infectiebron vormen. Eventueel wortelopslag dat zich na de velling vormt dient eveneens te worden opgeruimd.
Chemisch: Voor het openbaar groen geen praktische optie. In de boomkwekerij kunnen preventieve
bespuiting met oplossingen van antibiotica worden uitgevoerd tijdens het uitlopen van de
scheuten.

Aanvullende opmerkingen: